[ Pobierz całość w formacie PDF ]

32 Pressedienst des Sekretariats der Deutschen Bischofskonferenz, Dokumentation
10/80
vom 12. V.1980; Por. Z. Pawłowicz, dz.cyt., s. 210.
33 Z. Pawłowicz, dz.cyt., s. 211.
116 117
się na łamy prasy, która interpretowała go jako zezwolenie na bratan3e się
katolików z masonami, choć jego treść wcale do tego nie upoważniała.
Następne wystąpienie Kongregacji miało miejsce w niespełna rok po
"oświadczeniu" episkopatu niemieckiego. W dniu 17 XII 1981 r. Kongrega-
cja wydała "deklarację", w której czytamy: "dotychezasowa praktyka dyscy-
plinarn Prawa Kanonicznego nie została w niczym zmodyfikowana i obo-
wiązuje w całej pełni".35
Nowy kodeks prawa kanonicznego, który wszedłw życie 27 XI 1983 r., nie
zawiera w sobie pełnego tekstu dawnego kanonu 2335. Milezy na temat
masonerii, mówiąć jedynie ogólnie o organizacjach wrogich Kościołowi.
Kanon 1374 głosi: "Kto zapisuje się do stowarzyszenia działającego w jaki-
kolwiek sposób przeciw Kościołowi, powinien być ukarany sprawiedliwą
karÄ…; kto zaÅ› popiera tego rodzaju stowarzyszenie lub nim kieruje, powinien
być ukarany interdyktem". Niemniej jednak w przeddzień wejścia nowego
kodeksu w życie, dnia 26 listopada 1983 r., w Watykanie została ogłoszona
deklaraeja Kongregacji Doktryny Wiary, która podtrzymała dotychezasowe
stanowisko Kościoła zakazujące przynależności do masonerii pod groz
bÄ…
utraty prawa do przyjmowania sakramentów świętych oraz zakazująca bisku-
pom odmiennego interpretowania tego zakazu na użytek lokalny. Deklara-
cja uczy, że pomimo, iż nowy kodeks nie wymienia imiennie masonerii:
"negatywna ocena Kościoła o wolnomularskich zrzeszeniach pozostanie
więć niezmienna, ponieważ ich zasady były zawsze uważane za nie do pogo-
dzenia z nauką Kościoła i dlatego też przystąpienie do nich pozostanie nadal
zabronione. Wierni, którzy należą do wolnomularskich zrzeszeń, znajduą
się w stanie ciężkiego grzechu i nie mogą przyjmować Komunii świętej.
Po długiej historii prób wzajemnych kontaktów katolików i wolnomula-
rzy stosunek Kośc3ła katolickiego pozostaje więć niezmienny od ponad
dwóch i pół wieku.
34 Por. M. Riquet, dz.eyt., s. 87 - 88; J. Warszawski, dz.cyt., s. 5.
35 Za: J. Warszawski, dz.cyt., s. 6 - 7; Por. S. Kaczorowski, Memorandum w
ważnej sprawie,
ł ódz
19R7, s. 6.
36 AAS 76/ 1984/30 nn; Por. M. Giertych, Masoneria, Rycen Niepokalanej, nr 12
(390),
grudzień 1988, s. 301. Pełny tekstwj. polskim m.in.w aneksie: J. M. Caro
Rodriguez, dz.cyt.,
s. 259.
37 Stanowisko Stolicy Apostolskiej jest jasno i pre
Pomimo tego w
niektbrych otrodkach majÄ… miejsce przypadki "bratania siÄ™" katolikbw z
masonami. W
listopadzie 1985 r. Stała Rada Episkopatu Francji przyłączyła się do
"Wspblnego wezwania
do braterstwa", wydanego pnez organizacje masofiskie i paramasofiskie, wśrbd
ktbych był
m.in. Wielki Wschód Franeji oraz Wielka Loża Franeji. Dnia 18 listopada 1991 r.
AFP
(Agence France Presse) poinformowała, że "kardynał Albert Decourtray -
arcybiskup
Lyonu i prymas Galii (stał na czele katolickiej strony genewskiej komisji w
sprawie Karmelu
w Oświęcimiu), otr Lymał nagrodę akeji humanitarnej żydowskiego stowanyszenia
masoh-
skiego B'nai Brith (Synowie Przymierza) za swą działalność na rzecz kontaktbw
pomiędzy
religiami. Por. A. de Lassus, dz.eyt., s.105 -106.
VIII
MASONERIA W POLSCE
Pierwsza organizacja wolnomularska na terenach Polski powstała pod
konieć 2 dziesięciolecia XVIII w. Było nią "Bractwo Czerwone" ("La Confre-
rie Rouge"), które w 1721 r. posiadało już rozbudowaną i sprawną strukturę
organizac,yjnÄ…. Kierownictwo krajowe, a przypuszczalnie zarazem centralne,
znajdowało się w Warszawie, siedzibą niższej instaneji terenowej, tzw. Rady
Zakonu, był Toruń. Do placówki w Toruniu należeli przedstawiciele arysto-
kracji i szlachty nie tylko polskiej, lecz również saskiej i pruskiej. Do
Braetwa
przyjmowano zarówno mężczyzn, jak i kobiety. W Warszawie jego członka-
mi byli przedstawiciele kręgu wielkoszlacheckiego, m.in. Michał Fryderyk
Czartoryski - podstoli litewski, hr. Franciszek Maksymilian Ossoliński-
podskarbi nadworny koronny, Ludwik Borueki - żupnik bydgoski oraz hra-
bina Schwerin - żona posła prusklego w Wiedniu, która w tym czasie przeszła
z protestantyzmu na katolieyzm.
Około 1738 r. hr. Rutkowski, brat naturalny króla Augusta III, zakłada w
Drez
nie lożę Trzech Orłów Białych, która stała się pramatką wolnomular-
stwa polskiego. Pierwsze bowiem loże w Warszawie, na dworze królewskim
i w stolicy powstawały jako filie loży drezdeńskiej.
W Rzeczypospolitej, w wyniku ogłoszenia przez papieża Klemensa XII
dnia 24 IV 1738 r. encykliki "In eminenti Apostolatus speculo" - potępiającej
wolnomularstwo i zakazujÄ…cej wiernym utrzymywanie jakichkolwiek konta-
któw z jej członkami, przez kilka lat trwała przerwa lub raczej milczenie na
temat działalności wolnomularskiej. Zostały zamknięte loże powstałe na
dworze królewskim.2
Jednakże już w 1742 r. wolnomularze ujawnili się w Poznaniu i w Wiś-
niowcu na Wołyniu. Założycielem loży na Wołyniu był właściciel miasteczka
Wiśniowiec, magnat Jan Karol Mniszech, łowczy wielki koronny, przyjęty do
wolnomularstwa prawdopodobnie w Paryżu, gdzie przebywał przez pewien
L. Hass, Wolnomularstwo w Europie Z
rodkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku,
Wrocław 1982, s. 62 - 65.
S. Małachowski - A
empicki, Wykaz polskich Ibż wolnomularskich oraz ich członkbw
w
latach 1738 -1821 popr Ledzony zarysem historii wolnomularstwa polskiego i
ustroju
Wielkiego Wschodu Narodowego Polskiego, Polska Akademia Umieętności. Archiwum
Komisji Histotycznej, Seria 2, T. II, Krakbw 1929, s.115 -117.
118 119
ezas. Do tej loży staroszkockiej, o czterech stopniach wtajemniczenia, nale-
żeli ponadto: Konstanty Jabłonowski - pułkownik wojsk koronnych i An-
drzej Mokronowski - wojewoda mazowiecki.
Brat Stanisława, Jerzy Mniszech, marszałek wielki koronny, w 1755 r.
założył na swym dworze w Dukli, wraz z baronem Piotrem le Fort, wygnanym
z Rosji, lożę ścisłej obserwy o 10 stopniach. Związani pozostają z tą lożą
m.in.: marszałek wielki litewski Ignacy Ogiński, 3olnik koronny August
Moszyński, stolnik litewski Jerzy Wielhorski i inni.
W 1744 r., w domu Andrzeja Mokronowskiego, zostało powołane do
życia Towarzystwo Trzech Braci (w rok póz
niej liczyło 21 członków), a w
1747 r. we Lwowie loża Trzech Bogiń. Loże te jednak, zwalczane przez
duchowieństwo, zostały zamknięte. W r.1758 loża Trzech Braci wznowiła [ Pobierz całość w formacie PDF ]